Dünya Tarihinin Yapısı ve Yazımı: İslami ve Batılı Perspektifler Çerçevesinde Bir Bakış
Bu seminerde Dünya Tarihinin Gelişimi öncelikle Doğu, Batı ve İslami bakış açılarının tetkiki üzerinden gerçekleştirilecektir. Dünya tarihinin yapısı ve yazımı meselesi&problemi tarih alanında son birkaç asırdır yoğun bir şekilde gündemde yer almaktadır. Bu hususta Avrupalı bilim adamları tarafından özellikle üretim ve mübadele tarzlarının yani iktisadi perspektifin merkezde olduğu bir yazım tarzı dikkat çekmektedir. Yine bu yazım tarzında hümanizm, rasyonalizm, sekülarizm ve ilerlemecilik gibi moderniteyi inşa eden temel düşüncelerinin Dünya Tarihinin Gelişimi’ne dair gerçekleştirdiği büyük dönüşüm kritik edilecektir. Bu büyük dönüşüm insanın iradesi ve kesb’inin (yatay eksen) merkeze alınarak Dünya Tarihinin Gelişimi’nde Yaratılışa Dayalı perspektiften Evrime ve Ulus-Devlete Dayalı perspektife geçiş şeklinde takip edilecektir. Batılı bakış açısında insan ve toplum (ihtiyaçlar) merkeziliği (yatay eksen) ile İlerlemeci Tarih Anlayışının etkisini dikkatlerden kaçırmamak gerekmektedir. Müslümanlarda ise Yaratılışa dayalı bir dünya tarih yazımının olduğunu belirtmemiz gerekmektedir. Yaratılışa dayalı bir dünya tarihinde Hz. Muhammed’e kadar yeryüzünde oluşan medeniyetler ekseninde genel olarak tarih ve özel olarak da “Dünya tarihi”nin yapısının ve yazımının ele alınması hedeflenmektedir. Bu hedef doğrultusunda “Dünya tarihi”nin kavramsal tahlili yapılarak, dünya tarihini ve yapısını anlamanın bazı ön şartları, unsurları ve neticeleri müzakere edilecektir. Bu yazım tarzında insan ve toplumun (ihtiyaçlar) yanı sıra ilk insan ve peygamber olan Hz. Adem’den son peygamber Hz. Muhammed’e kadar geçen peygamberlerin temsil ettiği din ve nübüvvetin (ilkeler) de merkezde (dikey eksen) olduğunu vurgulamak icap etmektedir. Bu atölyede ilkin bu yazım tarzlarının teorik arka planı ele alınacaktır. İkinci olarak bu teorik bilgi üzerine güncel dünya tarih yazımında dikkate alınması gereken yatay ve dikey eksen, insani/iktisadi/fikri hareketlilikler, toplumsal yapıların değişimleri, iklim değişiklikleri ve tabii olaylar gibi temel meseleler tetkik edilecektir. Neticede bu karşılaştırmaya dayalı olarak Dünya Tarihinin Gelişimi’nin nübüvvet üzerinden kavranılması ile modernitenin ilerlemeci tarih anlayışının sıradanlaşması ve bu sayede Dünya Tarihinin Gelişimi’nin dikey ve yatay eksenin ahenkli bir uyumu ile süregeldiğinin daha net görülebilmesi sağlanacaktır. Netice itibariyle Antroposentrism ve Eurocentrismi aşacak, centric olmayan bütüncül bir insanlık tarihi yazımının ilkeleri ve uygulamasını ortaya koyacak şekilde dünya tarihini anlama ve açıklama denemesi yapılacaktır.
 

Sadece Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora öğrencileri başvurabilirler.